İngiltere NHS, Alzheimer İlacı Donanemab’ın Yaygın Kullanımını Onaylamadı

İngiltere’de sağlık otoriteleri, Alzheimer tedavisinde yeni bir umut olarak görülen donanemab adlı ilacın geniş çapta kullanımını şu an için NHS üzerinden reddetti. NHS tarafından yapılan açıklamada, ilacın şu anki maliyetlerinin faydalarını karşılamadığı belirtildi. Bu karar, ülkenin ilaç düzenleyici kurumu tarafından donanemab’ın kullanım için lisans alabileceği sinyalinin verilmesinin hemen ardından geldi. Ancak Ulusal Sağlık ve Bakım Mükemmelliği Enstitüsü (Nice), hastalığı değiştiren ilaçları titizlikle değerlendirerek, NHS bütçesi için yeterince maliyet etkin olmadıklarına karar verdi.

Donanemab, Eli Lilly şirketi tarafından geliştirilen, Alzheimer’ın erken evrelerinde hastalığın ilerlemesini yavaşlatan yenilikçi bir antikor ilacı. Bu ilaç, Alzheimer semptomlarını hafifletmekten öte, hastalığın bilinen nedenine yönelik geliştirildiği için araştırma alanında büyük bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Nice İlaç Değerlendirme Direktörü Helen Knight, “Bu gibi ilaçların onaylanması için hem hastalara belirgin bir fayda sağlaması hem de NHS kaynaklarının etkili kullanılması gerekir,” açıklamasını yaptı. Knight, ilacın bilişsel gerilemeyi dört ila yedi ay yavaşlatabileceğini ifade ederken, bunun NHS maliyetlerini haklı çıkaracak düzeyde olmadığına dikkat çekti.

Geçtiğimiz ağustosta, MHRA tarafından onaylanan lecanemab (Leqembi) da benzer bir değerlendirmeye tabi tutuldu ve NHS tarafından geniş çaplı kullanımı reddedildi. Nice’in bu ilacı da maliyet-fayda açısından yeterli görmemesi, Alzheimer hastaları için iki farklı tedavi erişim seviyesi doğuracağı endişesini beraberinde getiriyor. Özel olarak ilaca erişebilen hastalar tedavi alabilecek, NHS’ye güvenenler ise tedaviye ulaşamayacak.

Donanemab ve Lecanemab

Her iki ilaç da Alzheimer hastalarının beyninde biriken amiloid proteinlerine bağlanarak birikimi temizlemek ve bilişsel gerilemeyi yavaşlatmak üzere tasarlandı. Klinik deneyler, donanemab’ın hafıza ve düşünme yeteneklerinde yaşanan kötüleşme hızını %20’den fazla yavaşlattığını ve günlük yaşam aktivitelerindeki gerilemeyi %40’a kadar azalttığını ortaya koydu. Ancak bu ilaç, beyin şişmesi ve mikro kanamalar gibi ciddi yan etkilere de yol açabiliyor.

ABD’de bu ilaçların kullanımı onaylanmışken, Avrupa İlaç Ajansı lecanemab’ı reddetti. İngiltere’deki karar, Alzheimer tedavisinde umut verici ilerlemelere rağmen bu ilaçların yaygın kullanımına dair engellerin devam ettiğini gösteriyor.